مواد اولیه پرورش قارچ شامل کمپوست٬ بذر٬ خاک پوششی و سم می باشد. که در  این قسمت هر مورد را توضیح خواهیم داد.

کمپوست : برای پرورش قارچ دکمه ای ٬ مواد خاصی نیاز هست تا بتواند ضمن تامین مواد غذایی مورد لزوم قارچ و تولید محصول مناسب٬ امکان رقابت قارچ با سایر میکروارگانیسم ها را فراهم آورد که به آن «کمپوست» می گویند. کلمه کمپوست در لغت یعنی مرکب یا ترکیب و مخلوط چند چیز. به بیان ساده کمپوست سازی یعنی آماده ساختن غذای مورد نیاز برای رشد قارچ.

کمپوست از چه موادی تهیه شده است؟

مواد تشکیل دهنده کمپوست عبارت اند از ؛ آب٬ کلش گندم٬ کودمرغی٬ سنگ گچ٬ ملاس چغندر قند و کود اوره. آب وظیفه حل کردن کود مرغی٬ کود اوره٬ ملاس چغندر قند و املاح می باشد. کلش گندم منبع اصلی تامین کربن و سایر مواد مورد نیاز مثل فسفر٬ کلسیم و پتاسیم کمپوست است. کودمرغی منبع تامین نیتروژن و تا حدی منبع تامین مواد معدنی و مسئول ایجاد حرارت در کمپوست می باشد.

سنگ گچ تا حدودی منبع تامین کلسیم و گوگرد است. ملاس چغندر قند منبع تامین نیتروژن و قند می باشد. کود اوره منبع سرشار تامین نیتروژن و تا حدودی ایجاد حرارت در کمپوست است.

ساخت کمپوست به دو صورت صنعتی و سنتی می باشد. در روش سنتی سالندار با کم ترین تجهیزات می توان  از سیصد کیلو تا حدود  بیست تن کمپوست بسازد. برای آشنایی بیشتر  با کمپوست سازی به روش سنتی می توانید اینجا کلیک کنید.

کمپوست سازی به روش صنعتی با استفاده از تجهیزات مکانیزه می باشد.

در ایران شرکت های کمپوست سازی زیادی وجود دارند که اکثر سالندارها کمپوست مورد نیاز خود را از شرکتهای کمپوست سازی تهیه می کنند. کمپوست به صورت بلوک  با اندازه ۴۰ در ۶۰ سانتی متر تولید می شود. وزن هر کمپوست بین ۱۶.۵ تا ۱۸ کیلوگرم متغیر می باشد.

بذر قارچ دکمه ای: برای تولید قارچ ابتدا باید هاگ یا بذر قارچ را به دست آورد. سختی جمع آوری هاگ و مسائل مربوط به نگهداری آن باعث شده که فناوری تولید بذر این مشکل را حل کند. تولید اسپان یا همان بذر قارچ فرایندی تقریبا جداگانه از تولید قارچ می باشد که شامل تولید و تکثیر و نگهداری میسیلیوم قارچ به صورت موقت در بستری غیر از کمپوست می باشد. جهت اطلاع بیشتر از فرایند تولید بذر اینجا کلیک کنید.

توجه کنید که زمانی که کمپوست را از شرکت های کمپوست سازی تهیه کنید٬ بذر هم داخل کمپوست موجود می باشد. اما اگر به روش سنتی کمپوست را خود سالندار درست کند باید بذر هم جدا به آن اضافه کند.

خاک پوششی:  قسمت دیگری از فرایند تولید قارچ٬ مرحله تولید خاک پوششی می باشد. یعنی  تقریبا ۱۵ روز بعد از ورود کمپوست به سالن٬ خاک پوششی روی کمپوست ریخته می شود.کمپوست قارچ دکمه ای بدون خاک پوششی تولید قارچ نمی کند. در تولید خاک پوششی مواد اولیه تولید خاک (عمدتا پیت سیاه و قهوه ای) را پس از خرد کردن٬ مخلوط کردن و خیساندن وارد تونل پاستوریزاسیون می کنند و به مدت ۱۲ تا ۱۵ ساعت با دمای ۶۰ درجه سانتی گراد پاستوریزه می کنند و پس از خنک کردن تا دمای ۲۵ درجه سانتی گراد بسته بندی می کنند.

کیفیت خاک پوششی و عاری بودن  از عوامل بیماری زا امری بسیار مهم در پرورش قارچ می باشد. به همین دلیل همیشه باید سعی شود از کارخانه ها و برند های معتبر خاک پوششی را تهیه کرد. خاک پوششی به صورت کیسه ای می باشد.

انواع سم ها

در کار کشاورزی استفاده از انواع سموم مانند قارچ کش ها  و مواد ضدعفونی کننده و میکروب کش ها هنوز هم غیر قابل اجتناب می باشد. مصرف این سموم البته خارج از اشکال نیست اما عدم استفاده از برخی از آنها هم تقریبا کنترل خیلی از امور را مشکل می کند. آنچه مسلم است رعایت اصول بهداشتی و جلوگیری از ورود عامل بیماری زا به سالن پرورش قارچ٬ از مهم ترین و موثرترین شیوه های کنترل بیماری های قارچ به حساب می آید. به قول یکی از اساتید  تمیزی اتاق عمل و نظم پادگان برای هر سالن باید رعایت شود. سموم زیادی وجود دارند که از فروشگاه های فروش لوازم کشاورزی می توان تهیه کرد. مهم ترین آن سم کاربندازیم و سم فرمالین می باشد.

سم کاربندازیم یک قارچ کش سیستمیک می باشد. برای کنترل و درمان بیمار های قارچی مانند کپک سبز٬ کپک تارعنکبوتی٬کپک دارچینی و ضدعفونی کردن خاک پوششی استفاده می شود.

فرمالین نیز برای ضدعفونی کردن خاک پوششی ٬ ضدعفونی کردن سالن قبل از ورود کمپوست  و کنترل برخی بیماری ها مانند مایکاگون به کار می رود.