تهیه مکان مناسب پرورش قارچ
آماده کردن مکان مورد نیاز پرورش قارچ
در هر فضای سرپوشیده ای که کمترین تبادل دما و رطوبتی را داشته باشد(عایق باشد)می توان به پرورش قارچ رجوع کنیم. این فضا می تواند اتاق٬ انباری٬ سوله ٬ زیرزمین باشد.در بهترین حالت دیوارها باید عایق ساندویچ پنل باشند. اما در سالن ها و یا اتاق هایی با دیوار های سیمانی و گچی نیز میتوان کار کرد.(سیمان باشد بهتر است).در سالن هایی با دیوار های سرامیکی به دلیل اینکه سرامیک رطوبت را در خود نگه نمی دارد بهتر هست مورد استفاده قرار نگیرد و در صورتی که تصمیم گرفتید در این سالن ها کشت انجام دهید حتما با گونی نخی دیوار ها را بپوشانید تا سالن رطوبت داشته باشد.اتاق کشت باید کاملاً مسدود و بدون کوچکترین روزنه‌ای باشد تا هیچ گونه آفت یا اسپور یا عامل بیماریزائی نتواند وارد آن شود و از طرف دیگر کنترل شرایط اقلیمی درون اتاق (دما، رطوبت و تهویه) آسانتر گردد. لذا ضمن ساخت، طراحی و بررسی نهائی اتاق، هر گونه ترک، شکاف یا روزنه‌ای را به دقت ببندید.کف سالن باید حتما قابل شستشو باشد. سالن به شکل مستطیل باشد و سالن های مربع شکل یا دایره ای برای این کار مناسب نمی باشد.سالن پرورش قارچ باید از مکان هایی مانند دامداری٬ مرغداری حداقل ۲۰۰ متر فاصله داشته باشد و هیچ گونه ارتباطی بین آنها نباشد. زیرا باعث ایجاد آلودگی و بیماری برای قارچ می شود .
متراژ مناسب سالن پرورش قارچ
به طور کلی در هر متراژی می توان پرورش قارچ را انجام داد اما نکته مهم مقرون به صرفه بودن آن است. متراژهای بالاتر از ۴۰ متر تا نهایتا ۱۰۰ متر توجیه اقتصادی دارد. اما نکته مهم این است که در فضاهای زیر ۳۰ متر برای کسب تجربه و اشنایی با کار بسیار مناسب می باشداندازه های مناسب سالن پرورش قارچعرض بین چهار و نیم متر تا شش و نیم مترطول بین ۱۰ الی ۱۵ مترارتفاع بین ۳ الی ۴ متر
چه تجهیزاتی برای سالن پرورش قارچ نیاز داریم؟؟
خیلی از عزیزان علاقمند به پرورش قارچ، نمی دانند دقیقا چه تجهیزاتی برای سالن پرورش قارچ نیاز دارند. مهم‌ترین واصلی‌ترین تجهیزات شامل؛ قفسه بندی، سیستم سرمایشی و گرمایشی مثل کولر گازی، کولر آبی، فن و بخاری و دستگاه رطوبت ساز هست. که با توجه به آب و هوای شهری که در آن زندگی می‌کنید و با توجه به فصلی که پرورش قارچ رو انجام میدید، متفاوت هست. مثلاً برای فصل برای در خوزستان حتما کولر اسپیلت نیاز هست اما ممکن هست برای شیراز کولر آبی در این فصل و برای یک شهری مثل تبریز فن کافی باشه. بنابراین شهری که در آن زندگی می‌کنید برای نوع تجهیزاتی که شما نیاز دارید، مهم است. توی زمستان ما از بخاری های معمولی برای گرم کردن سالن استفاده میکنیم. در سالن‌های صنعتی از چیلر برای کنترل دما استفاده میکنند اما برای سالن‌های سنتی نیازی به چیلر نیست و با کولر در تابستان و یا بخاری در زمستان می تونیم دما رو کنترل کنیم.وسیله بعدی که برای سالن و پرورش قارچ نیاز دارید، دستگاه رطوبت ساز هست. این دستگاه برای سالن های بالای ۳۰متر نیاز هست و برای زیر سی متر نیازی نیست که تهیه کنید.کار دستگاه رطوبت ساز تامین رطوبت در سالن پرورش قارچ هست که با پودر کردن آب و پخش آن در هوا این کار را انجام می دهد. در سالن های صنعتی از هواساز برای تامین رطوبت سالن استفاده میکنند. تجهیزات بعدی برای پرورش قارچ، شامل یک کانال هوا از جنس پلاستیک هست که کار این کانال ورود هوا و اکسیژن رسانی به سالن قارچ هست. کانال هوا به کولر آبی یا فن ورودی وصل میشود. اگر در شهر خنک زندگی می‌کنید مثل شهرهای استان کردستان و تبریز و... این کانال به فن ورودی وصل میشود اما یک فردی که در بندرعباس یا خوزستان زندگی می‌کنه باید این کانال به کولر آبی سالن وصل بشه این کانال رو هم میتونید از فروشگاه قارچ هدیه تهیه کنید.یک سری وسایل ریز دیگری برای پرورش قارچ نیاز داریم که شامل مثل دماسنج دیجیتال و میله ای، رطوبت سنج، سردوشی تی، لانس، چسب زرد حشرات ، سم فرمالین، سم کاربندازیم، ماله پلاستیکی، کانال هوا .که این تجهیزات در بخش فروشگاه قارچ هدیه هم موجود هست و هزینه زیادی نخواهد داشت.
تجهیزات موردنیاز برای سالن
در این بخش هر کدام از تجهیزات پرورش قارچ را به طور کامل معرفی میکنیم و در مورد کاربرد آن در سالن پرورش قارچ توضیحات کامل خواهیم داد.
رطوبت ساز : یکی از مهم ترین مسائل در سالن های پرورش قارچ٬ حفظ رطوبت سالن است. رطوبت مناسب رشد قارچ ۸۵ درصد می باشد. رطوبت سازها ٬ با پودر کردن آب در سالن باعث تامین رطوبت می شوند. در سالن هایی با متراژ زیر ۳۰ متر نیاز به رطوبت ساز نیست و با خیس کردن دیوارها و یا نصب کردن گونی نخی و خیس کردن آن می توان رطوبت سالن را تامین کرد. اما برای سالن های بزرگتر از ۳۰ متر باید رطوبت ساز خریداری شود.
کولرآبی: دما نیز در سالن پرورش قارچ از فاکتور های بسیار مهم می باشد. مهم ترین نقش کولرآبی٬ هوادهی سالن می باشد. چنانچه هوای بیرون سالن بین ۲۰ تا ۳۰ درجه باشد٫ کولر آبی دمای سالن را می تواند تا ده درجه پایین آورد. از مزیت های کولرآبی ٬ رطوبتی هست که با جریان هوا ایجاد می کند.
کولر گازی یا اسپیلت: جهت دمای مناسب پرورش قارچ (دمایی بین ۲۰تا ۲۸) است. در مواردی که هوا گرم می باشد٬ علاوه بر کولر آبی ٬ کولر اسپیلت یا گازی نیاز می باشد.
قفسه: قفسه بندی برای حداکثر استفاده از فضای سالن پرورش قارچ انجام می شود. البته برای سالن های بالاتر از ۳۰ متر قفسه بندی مقرون به صرفه می باشد. قفسه ها از جنس های متفاوتی ساخته می شود٬ بهترین نوع قفسه در سالن های سنتی از جنس لوله های گالوانیزه و یا پروفیل سه در سه است. قفسه بندی ها دارای استانداردهایی می باشند. عرض در قفسه ها بسیار مهم می باشد. عرض قفسه بر اساس اندازه های بلوک های کمپوست که ۴۰ در ۶۰ سانتی متر می باشد٬ طراحی می شود. اندازه عرض استاندارد قفسه ها عبارت اند از ۸۰٬۱۰۰٬۱۲۰٬۱۴۰٬۱۶۰ سانتی متر.
فن ورودی: برای تهویه هوای سالن پرورش قارچ در زمانی که دما بیرون سالن بین ۲۰تا ۳۰ درجه باشد، از فن استفاده می شود.
دماسنج : برای سنجش دمای مغز کمپوست و هم چنین دمای سالن از دماسنج های ساده میله ای استفاده می شود.
رطوبت سنج: دستگاه رطوبت سنج نیز جهت اندازه گیری رطوبت محیط سالن به کار می رود.
بخاری: با توجه به اینکه در یک ماه اول دوره پرورش قارچ دمای مناسب بین ۲۳ تا ۲۷ می باشد و در یک ماه دوم دوره دما بین ۱۸تا۲۰. چنانچه در شهرهای سردسیر و یا در فصول سرد اقدام به کشت قارچ کردید٬ بخاری حتما نیاز خواهید داشت.
توجه شود اگر از بخاری گازی استفاده می کنید حتما دودکش داشته باشد.
تهیه مواد اولیه برای شروع
مواد اولیه شامل کمپوست٬ بذر٬ خاک پوششی و سم می باشد. که در این قسمت هر مورد را توضیح خواهیم داد.
کمپوست : برای پرورش قارچ دکمه ای ٬ مواد خاصی نیاز هست تا بتواند ضمن تامین مواد غذایی مورد لزوم قارچ و تولید محصول مناسب٬ امکان رقابت قارچ با سایر میکروارگانیسم ها را فراهم آورد که به آن «کمپوست» می گویند. کلمه کمپوست در لغت یعنی مرکب یا ترکیب و مخلوط چند چیز. به بیان ساده کمپوست سازی یعنی آماده ساختن غذای مورد نیاز برای رشد قارچ.
کمپوست از چه موادی تهیه شده است؟
مواد تشکیل دهنده کمپوست عبارت اند از ؛ آب٬ کلش گندم٬ کودمرغی٬ سنگ گچ٬ ملاس چغندر قند و کود اوره. آب وظیفه حل کردن کود مرغی٬ کود اوره٬ ملاس چغندر قند و املاح می باشد. کلش گندم منبع اصلی تامین کربن و سایر مواد مورد نیاز مثل فسفر٬ کلسیم و پتاسیم کمپوست است. کودمرغی منبع تامین نیتروژن و تا حدی منبع تامین مواد معدنی و مسئول ایجاد حرارت در کمپوست می باشد.سنگ گچ تا حدودی منبع تامین کلسیم و گوگرد است. ملاس چغندر قند منبع تامین نیتروژن و قند می باشد. کود اوره منبع سرشار تامین نیتروژن و تا حدودی ایجاد حرارت در کمپوست است.ساخت کمپوست به دو صورت صنعتی و سنتی می باشد. در روش سنتی سالندار با کم ترین تجهیزات می توان از سیصد کیلو تا حدود بیست تن کمپوست بسازد. برای آشنایی بیشتر با کمپوست سازی به روش سنتی می توانید اینجا کلیک کنید.کمپوست سازی به روش صنعتی با استفاده از تجهیزات مکانیزه می باشد.در ایران شرکت های کمپوست سازی زیادی وجود دارند که اکثر سالندارها کمپوست مورد نیاز خود را از شرکتهای کمپوست سازی تهیه می کنند. کمپوست به صورت بلوک با اندازه ۴۰ در ۶۰ سانتی متر تولید می شود. وزن هر کمپوست بین ۱۶.۵ تا ۱۸ کیلوگرم متغیر می باشد.
بذر قارچ دکمه ای
بذر قارچ دکمه ای: برای تولید قارچ ابتدا باید هاگ یا بذر قارچ را به دست آورد. سختی جمع آوری هاگ و مسائل مربوط به نگهداری آن باعث شده که فناوری تولید بذر این مشکل را حل کند. تولید اسپان یا همان بذر قارچ فرایندی تقریبا جداگانه از تولید قارچ می باشد که شامل تولید و تکثیر و نگهداری میسیلیوم قارچ به صورت موقت در بستری غیر از کمپوست می باشد. جهت اطلاع بیشتر از فرایند تولید بذر اینجا کلیک کنید.
توجه کنید که زمانی که کمپوست را از شرکت های کمپوست سازی تهیه کنید٬ بذر هم داخل کمپوست موجود می باشد. اما اگر به روش سنتی کمپوست را خود سالندار درست کند باید بذر هم جدا به آن اضافه کند.
خاک پوششی
خاک پوششی: قسمت دیگری از فرایند تولید قارچ٬ مرحله تولید خاک پوششی می باشد. یعنی تقریبا ۱۵ روز بعد از ورود کمپوست به سالن٬ خاک پوششی روی کمپوست ریخته می شود.کمپوست قارچ دکمه ای بدون خاک پوششی تولید قارچ نمی کند. در تولید خاک پوششی مواد اولیه تولید خاک (عمدتا پیت سیاه و قهوه ای) را پس از خرد کردن٬ مخلوط کردن و خیساندن وارد تونل پاستوریزاسیون می کنند و به مدت ۱۲ تا ۱۵ ساعت با دمای ۶۰ درجه سانتی گراد پاستوریزه می کنند و پس از خنک کردن تا دمای ۲۵ درجه سانتی گراد بسته بندی می کنند.
کیفیت خاک پوششی و عاری بودن از عوامل بیماری زا امری بسیار مهم در پرورش قارچ می باشد. به همین دلیل همیشه باید سعی شود از کارخانه ها و برند های معتبر خاک پوششی را تهیه کرد. خاک پوششی به صورت کیسه ای می باشد.
انواع سم ها
در کار کشاورزی استفاده از انواع سموم مانند قارچ کش ها و مواد ضدعفونی کننده و میکروب کش ها هنوز هم غیر قابل اجتناب می باشد. مصرف این سموم البته خارج از اشکال نیست اما عدم استفاده از برخی از آنها هم تقریبا کنترل خیلی از امور را مشکل می کند. آنچه مسلم است رعایت اصول بهداشتی و جلوگیری از ورود عامل بیماری زا به سالن پرورش قارچ٬ از مهم ترین و موثرترین شیوه های کنترل بیماری های قارچ به حساب می آید. به قول یکی از اساتید تمیزی اتاق عمل و نظم پادگان برای هر سالن باید رعایت شود. سموم زیادی وجود دارند که از فروشگاه های فروش لوازم کشاورزی می توان تهیه کرد. مهم ترین آن سم کاربندازیم و سم فرمالین می باشد.
سم کاربندازیم یک قارچ کش سیستمیک می باشد. برای کنترل و درمان بیمار های قارچی مانند کپک سبز٬ کپک تارعنکبوتی٬کپک دارچینی و ضدعفونی کردن خاک پوششی استفاده می شود. فرمالین نیز برای ضدعفونی کردن خاک پوششی٬ ضدعفونی کردن سالن قبل از ورود کمپوست و کنترل برخی بیماری ها مانند مایکاگون به کار می رود.
پکیج آموزشی قارچ دکمه ای
آموزش های کاربردی برای این بخش
صفر تا صد پرورش قارچ
چگونه دمای کمپوست را پایین بیاوریم؟
پرورش قارچ در سالن ۵۰ متری
مشاوره رایگان پرورش قارچ
فیلم (نقشه راه پروژه قارچ) به طور مختصر و کاربردی
دیدگاه مشتریان
اعتماد شما برای ما افتخار است
مشاوره تخصصی پرورش قارچ
کوتاه درباره سرکار خانم اعتمادی
سلام من هدیه اعتمادی فرد هستم.کارآفرین برتر در زمینه تولید٬ مشاوره و آموزش قارچ و البته صادر کننده قارچ و تجهیزات آن به کشورهای حوزه خلیج فارس. به سایت من خوش آمدید! متولد ۱۳۶۶ و در شهر اهواز به دنیا آمدم. دارای مدرک فوق لیسانس فیزیک هستم و خیلی اتفاقی وارد حوزه قارچ شدم! استاد فیزیک بودم و یک آموزشگاه علمی با دوازده مدرس داشتم. یک روز جزوه پرورش قارچی را که یکی از دوستانم به من داد را مطالعه کردم و علاقه مند به این حوزه شدم. به طوری که فیزیک را رها کردم و به پرورش قارچ پرداختم. من کار پرورش قارچ را ده سال پیش و از یک انباری کوچک شروع کردم و الان صادرکننده قارچ به کشورهای کویت٬ امارات٬ قطر٬ عراق٬ پاکستان و افغانستان هستم. در این سایت می خواهم هر آنچه که باعث شد من به این موفقیت برسم را با شما به اشتراک بگذارم.
